Co to są kanały transmisji monetarnej?

Kanały transmisji monetarnej odzwierciedlają wyobrażenia ekonomistów na temat związków pomiędzy realnymi stopami procentowymi a zagregowanym popytem gospodarczym, czyli „ścieżek” , którymi przebiegają impulsy polityki pieniężnej. Najczęściej wyróżniane w literaturze są następujące poniższe kanały.

Tradycyjne kanały stóp procentowych

• Kanał kursowy
• Kanał kredytowy
• Kanał dochodowy

Wybór międzyokresowy to 2 okresy, możemy konsumować dziś lub jutro. Wyboru dokonujemy nakładając krzywe obojętności naszych preferencji pomiędzy konsumpcją dziś lub jutro. Substytucja międzyokresowa jest skutkiem zmiany stóp procentowych. Wzrost stóp zachęca do odkładania konsumpcji dzisiejszej na jutro. Efekt majątkowy związany ze zmianą stóp procentowych jest dodatni dla pożyczkodawców, ujemny dla pożyczkobiorców, zagregowany skutek gospodarczy jest zerowy.

Kanał kursowy

Kanał kursowy składa się z dwóch etapów. W pierwszym kurs walutowy reaguje na zmianę krajowych stóp procentowych. Ponieważ wzrost (spadek) stóp procentowych zwiększa (zmniejsza) atrakcyjność krajowych papierów wartościowych, powodował będzie zwiększenie (zmniejszenie) zagranicznych inwestycji portfelowych w kraju a tym samym aprecjację (deprecjację) krajowej waluty. W drugim etapie popyt zagranicy na krajowe dobra reaguje na zmianę kursu:, jeżeli następuje aprecjacja (deprecjacja) złotego, to polskie towary stają się droższe (tańsze) za granicą a tym samym popyt na nie spada (rośnie).

Kanał kursowy również wywiera bezpośredni wpływ na poziom inflacji, przez wpływ na ceny dóbr importowanych. Aprecjacja (deprecjacja) złotego powoduje spadek (wzrost) cen dóbr importowanych do Polski, a tym samym osłabia (zwiększa) presję inflacyjną.

Kanał dochodowy

Wzrost stóp procentowych powoduje spadek cen aktywów finansowych i tym samym zmniejsza majątek gospodarstw domowych, będących kredytodawcami netto (wobec przedsiębiorstw i zwykle wobec rządu). Tym samym, zgodnie z teorią permanentnego dochodu maleje popyt konsumpcyjny.

Kanał kredytowy

Kredytowy kanał transmisji tłumaczy, dlaczego równowaga na rynku podaży i popytu na kredyt może następować przy niższym poziomie kredytu, niż by to wynikało wyłącznie za spadku popytu na kredyt związanego z tradycyjnym kanałem stóp procentowych. Mówiąc inaczej kredytowy kanał transmisji tłumaczy, dlaczego banki komercyjne ograniczają podaż kredytów w przypadku zaostrzenia polityki pieniężnej.

Zaostrzenie polityki pieniężnej

Zaostrzenie polityki pieniężnej skutkuje pogorszeniem się sytuacji finansowej kredytobiorców. Dzieje się tak ponieważ: rosną wydatki związane z obsługą wcześniejszego zadłużenia, spadają ceny aktywów finansowych, zmniejszając wartość dostępnego zastawu (zabezpieczenia), pogarsza się sytuacja gospodarcza, maleje popyt i przychody przedsiębiorstw (poprzez działanie pozostałych kanałów transmisji). Tymczasem część kosztów jest stała. Tym samym maleje zysk.

To powoduje narastanie problemu negatywnej selekcji wśród kredytobiorców. Pogarsza się jakość potencjalnych klientów sektora bankowego, a banki nie chcąc podejmować zbędnego ryzyka ograniczają podaż kredytów. Z drugiej strony spadek wartości oferowanych zabezpieczeń bezpośrednio zmniejsza możliwość przydzielenia kredytu.

Działanie kanału kredytowego

Zaostrzenie polityki pieniężnej powoduje podrożenie również kredytu zobrazowane przesunięciem krzywej podaży kredytów. Powstaje nowa równowaga (tradycyjny kanał stóp procentowych). Banki dodatkowo zmniejszają podaż kredytów na skutek działania kredytowego kanału transmisji i gospodarka przemieszcza się co oznacza poziom wewnętrznego kredytowania przedsiębiorstw (z funduszy własnych).

Naturalna stopa procentowa

Polityka pieniężna opiera się na zestawie wskaźników restrykcyjności: luka popytowa, podaż pieniądza, NAIRU. Bank centralny, sterujący stopą procentową, powinien dysponować miarą opisującą zależność jego instrumentu i inflacji. NSP to poziom stopy procentowej (realnej) , przy, którym inflacja jest stabilna. Jeżeli bank centralny chce obniżyć inflację, podnosi stopę realną powyżej NSP.

Wnioski

• NSP wykazuje się stosunkowo dużą zmiennością (ale mniejszą niż stopa realna),
• NSP jest zmienną procykliczną,
• NSP jest silnie skorelowana z realną stopą procentową,
• NSP wykazuje własność z modelu Ramseya – jest dodatnio skorelowana ze stopą wzrostu produktywności.